Pierwszy pomnik przyrody nieożywionej w Olsztynie?

Do tej pory na terenie naszego miasta objęto ochroną jedynie twory przyrody ożywionej, czyli drzewa.

- Z propozycją uznania głazów za pomnik przyrody wystąpił Zespół Szkół Budowlanych - mówi dyrektor Wydziału Środowiska Urzędu Miasta, Zdzisław Zdanowski. - Działanie ma zatem wymiar edukacyjny i pedagogiczny. 

Chodzi o głazy, które wykopano podczas budowy ulicy Obiegowej. Na terenie Pojezierza Olsztyńskiego głazy narzutowe stanowią element naturalnego krajobrazu młodoglacjalnego.

Grupa głazów narzutowych stanowi ciekawy obiekt geologiczny, składa się z 6 egzemplarzy. Uznano, że cztery z nich zasługują na objęcie ochroną pomnikową ze względu na wartości przyrodnicze, naukowe, krajobrazowe, kulturowe i historyczne.

Są to:

Głaz nr 1 - granitognejs o wymiarach: wysokość 1,15 - 1,20 m, obwód 8,00 m, długość 3,00 - 3,10m, szerokość 1,90 - 2,00 m z dobrze wykształconą żyłą pegmatytową z dużymi kryształami skaleni, kseromorficznym kwarcem i skupiskami czarnego blaszkowego biotytu;

Głaz nr 2 - ortognejs o wymiarach: wysokość 0,90 - 1,10 m, obwód 5,14 m, długość 1,80 - 1,90 m, szerokość 1,70-1,80 m z dużą ilością krótkich i ciemnych smug z biotytu i hornblendy podkreślających wyraźną strukturę kierunkową typową dla gnejsów, w skale dominują czerwonawe skalenie potasowe nad różowymi, jasnoszarymi i białawymi plagioklazami i szarym oraz brązowawym kwarcem, na głazie widoczne są charakterystyczne zadziory łukowe wskazujące na kierunek ruchu lądolodu (przeciwny niż kierunek wygięcia łuku);

Głaz nr 3 - granit Siljan z Dalarna o wymiarach: wysokość 0,60 - 1,70 m, obwód 3,89 m, długość 1,50 - 1,60 m, szerokość 1,10 - 1,30 m, to granit grubokrystaliczny o barwie żółtoczerwonej lub czerwono-żółtej. Głównymi składnikami granitu są plagioklazy oraz skalenie alkaliczne. Czerwony ortoklaz dochodzi do 1-2 cm wielkości, plagioklazy są mniejsze zabarwione na czerwono lub żółtawo, niektóre nawet na zielono-biało. Kwarc występuje w małych szklistych szarobiałych kryształach. Charakterystyczne są rozrzucone skupienia epidotu i chlorytu;

Głaz nr 4 - granit rapakiwi z Wysp Alandzkich o wymiarach wysokość 0,23 - 0,50 m, obwód 3,13 m, długość 1,0 -1,10 m, szerokość 1,00 - 1,10 m czerwonobrunatny granit z wyraźnie widocznymi dużymi skaleniami alkalicznymi (do 20mm) o owalnym kształcie ( na ogół). Są one tej samej barwy, co podstawowa masa skały lub nieco jaśniejsze. W skale występują ponadto zielonoczarna i czarna hornblenda oraz biotyt rozrzucony w plamkach i blaszkach o średnicy do 1mm. Kryształy kwarcu są nieliczne, silnie zaokrąglone, dymnoszare o wielkości od 1do 10 mm. 

Stan zachowania 3 głazów (nr 2 - 4) jest bardzo dobry, natomiast granitognejs ( nr 1) ma ślady po próbie jego piłowania.

Uczniowie Zespołu Szkół Budowlanych, którzy na co dzień bardzo interesują się geologią, w drodze konkursu, wybrali już nawet nazwę pomnika przyrody: „Warmińskie eratyki”. O tym, czy w Olsztynie powstanie pierwszy pomnik przyrody nieożywionej zdecydują radni podczas sesji już 28 czerwca.