Kolejarze byli pierwszymi, którzy osiedlili się w Olszynie po drugiej wojnie światowej. Do miasta przyjechali 17 albo, jak podają inni, 19 lutego. W pierwszej turze znalazło się ponad 40 osób, które trafiły do Olsztyna z Białegostoku. Wśród nich był między innymi Florian Piotrowski, który zakładał w Olsztynie kolejową służbę zdrowia. Doktor Piotrowski był osobą, która łączyła dwa środowiska osadników: kolejarzy i kresowian. O nim między innymi pisze Tadeusz Matulewicz w książce "Wileńskie rodowody", której promocja odbędzie się w sobotę o godz. 16 w ratuszu. - Chciałem przedstawić losy mieszkańców Olsztyna, którzy przybyli na te ziemie i od podstaw budowali Olsztyn. Na przykład poligrafię i służbę zdrowia - mówi Tadeusz Matulewicz. Dobre usposobienie - Wilnianie najszybciej ze wszystkich osadników zasymilowali się z Warmiakami - wspomina Jan Chłosta, Warmiak. - Warmiaków przekonało ich spokojne usposobienie, radość. A wilnian zauroczyła nasza przyroda. Tak bardzo podobna do tej z Kresów Wschodnich. Pierwsi osadnicy znaleźli się w Olsztynie przez przypadek. Wysiedli z pociągu, gdy ten zatrzymał się na stacji. Dodatkową zachętą były opuszczone przez przesiedlonych Niemców gospodarstwa. - Od 10 maja 1945 roku docierały do miasta transporty rodzin polskich przesiedlonych z Wołynia, potem z Wileńszczyzny, Warszawy - w książce "Olsztyn 1353-2003" pisze Bohdan Łukaszewicz. - Według szacunków z 25 lipca 1945 roku, w Olsztynie zamieszkiwało wówczas łącznie 21 689 osób, z czego blisko jedną trzecią stanowili autochtoni, zarówno polscy jak i niemieccy. Pełno pierza Jednym z osadników, którzy w maju 1945 roku zamieszkali w Olsztynie, był Jan Rutkowski. - Pamiętam, że wszędzie tam, gdzie stacjonowali żołnierze radzieccy, wybuchały pożary - wspomina Jan Rutkowski. - Zapamiętałem też, że wszędzie było strasznie brudno. Przy domach pełno było pierza, sprzętów domowych. I jeszcze mnóstwo pijanych żołnierzy radzieckich. W akcję odgruzowywania zaangażowali się wszyscy. Każdy zakład pracy miał wyznaczony dzień tygodnia i rewir do sprzątania. O powrocie do normalności można było przekonać się odwiedzając rynek. Na Zatorzu, jak przed wojną, można było kupić nabiał, bity drób, runo leśne i starzyznę. Na targu było słychać rozmowy po warmińsku, po polsku z naleciałościami z różnych regionów oraz po niemiecku i rosyjsku. Te same języki i gwary było też słychać w szkole. - W mojej klasie było tylko kilku rodowitych mieszkańców - wspomina Jan Chłosta. - Reszta to byli przesiedleńcy. Ale nie pamiętam, żeby kiedykolwiek dochodziło do zatargów. Anna Szapiel