Polacy wiedzą coraz więcej o podatkach, ale 10 proc. wciąż sądzi, że ich nie płaci wcale [RAPORT]

Respondenci

Badanie miało na celu sprawdzenie wiedzy Polaków na temat obecnego systemu podatkowego oraz świadomości wprowadzania nowych podatków unijnych.

Ankieta została przeprowadzona wśród 1039 Polaków w wieku 18+ na początku lipca br. W grupie badanych lekko dominowały kobiety (52 procent do 48).

Przewidywana procedura nadmiernego deficytu

W czerwcu br. Komisja Europejska uznała, że stan finansów publicznych Polski wymaga objęcia procedurą nadmiernego deficytu, która wytworzy presję na podwyżki podatków. Jak wynika z danych organu Unii, mimo tego, że w 2023 r. dług publiczny wyniósł ok. 50 procent, w tym roku nastąpić ma wzrost o 3,7 procenta, z kolei w 2025 oscylować ma on w granicach 57,7 procent. Mechanizm zostanie zachowany aż do przekroczenia progu ostrożności, czyli 60 procent, do momentu osiągnięcia pułapu 85 procent.

Jak wskazuje WEI, z punktu widzenia polityków, w celu wyjścia z procedury, najbardziej intuicyjnym rozwiązaniem jest podniesienie podatków.

Jak kształtują się wyniki badania?

Po przeanalizowaniu wyników raportu, wysnuć można wniosek, że wiedza o podatkach podstawowych nieco się poprawiła, natomiast istnieją jeszcze aspekty, warte doszlifowania.

Pocieszenie stanowić może fakt, iż 78 ankietowanych odpowiedziało, że wydatki państwa finansowane są z naszych kieszeni. Warto jednak zaznaczyć, że skupiając się na wskazanym aspekcie, Polacy zazwyczaj koncentrują się na środkach pobieranych od osób pracujących a nie, na przykład od towarów i usług.

Porównując wyniki z roku 2017, Polacy bardziej zdają sobie sprawę, że podatki płaci każdy. W badaniu sprzed 7 lat aż 21 procent respondentów uznało, że w ogóle nie płaci podatków. Obecnie jest to 10 procent. Częściej w grupie znajdują się osoby w przedziale wiekowym 18-24, uczniowie/studenci oraz niepracujący.

Co ciekawe, widoczny jest wzrost znajomości różnych typów podatków. Duży skok odnotował CIT. W 2017 r. tylko połowa ankietowanych deklarowała, iż słyszała o tym rodzaju podatku. Teraz jest to aż 80 procent.

70 procent respondentów wskazało, iż wie, na czym polega akcyza na alkohol, środki tytoniowe i paliwa.

Okazało się również, że ok. 72 procent Polaków deklaruje rozumienie, czym jest VAT.

- Można jednak przypuszczać, że w rzeczywistości odsetek osób mających faktyczną wiedzę na temat podatku VAT jest mniejszy – niespełna 60 proc. Polaków ma świadomość, że jako osoby prywatne, płacą ten podatek – czytamy w raporcie WEI.

Jakie kwestie wymagają podszkolenia?

Biorąc pod uwagę, wydawać by się mogło, dobrze znany podatek PIT, 19 procent pytanych, zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, uważa, że nie płaci wskazanej należności.

Niepokojący może wydawać się fakt, że tylko 46 procent ankietowanych nie ma wiedzy na temat podatku od zysków kapitałowych (podatek Belki). Warto wspomnieć, że opłata funkcjonuje już od 2004 r.

Podatki europejskie

Blisko 70 procent naszych rodaków nie ma świadomości, że Unia Europejska zamierza w najbliższych latach wprowadzić nowe podatki, wpływające do bezpośrednio do budżetu Unii, takie jak podatek CBAM (mechanizm mający dostosować ceny na granicach, z uwzględnieniem emisji CO2), ETS (Europejski System Handlu Emisjami) i ETS II. Głównym ich celem ma być walka ze zmianami klimatu.

Szacuje się, iż wskazane opłaty mogą dodatkowo obciążyć przecięte gospodarstwo domowe kwotą około 7 tys. zł rocznie.

Istotność znajomości tematu

- Świadomość podatkowa może uwrażliwić Polaków na kwestie wydatków państwa. Oszczędności to bowiem druga i lepsza droga do wyjścia z procedury nadmiernego deficytu. Kluczowa dla poprawy pozycji finansów państwa jest presja ze strony polskiego społeczeństwa na polityków, by w końcu traktowali sprawy budżetowe poważnie – czytamy w raporcie.

Polacy niezadowoleni z systemu?

Warto podkreślić, że większość ankietowanych postrzega aktualny system podatkowy za negatywny. Porównując badanie z tym z 2017, obecnie 87 procent uznaje, że powinien zostać zmieniony (vs. 93 proc.), 81 procent uważa, że jest nieprzyjazny (vs. 85 proc.), 77 procent postrzega go za niesprawiedliwy (vs. 83 procent).

81 procent ankietowanych wskazało, że jest również skomplikowany (vs. 77 proc.).