Precedensowa decyzja Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie
Sprawa zaczęła się, gdy wspomniany olsztynianin poddał wątpliwości wprowadzone podwyżki cen. Uchwała z 2023 roku zawierała wyższe stawki m.in. za dodatkowy pochówek w istniejącym już grobie i za przedłużenie ważności grobu na kolejne 20 lat w wysokości 1 tys. zł.
Mieszkaniec powołał się na ustawę o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 roku, której art. 7 ust. 2. mówi, iż możliwe jest pobieranie opłat tylko związanych bezpośrednio z pochówkiem zmarłych. Zaproponowana przez radę miasta uchwała była więc - według niego - niezgodna z prawem, podobnie jak np. pobieranie opat za wjazd na teren cmentarza autem.
Wojewódzki Sąd Administracyjny przychylił się do tego. Gmina Olsztyn przywołała z kolei art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej z 1996 roku. Daje to organom samorządowym prawo do ustalania opłat za usługi komunalne. Według sądu, ten przepis nie może być stosowany w sytuacji, gdy inne ustawy szczegółowo to regulują (czyli w tym przypadku wspomniana ustawa z 1959 roku).
Dodatkowo, WSA uznał za nielegalne pobieranie opłat za korzystanie z usług cmentarzy, niezwiązanych z pochówkiem zmarłych, np. za wjazd na obszar cmentarza, dochowanie zmarłego do wcześniej opłaconego grobu czy za korzystanie z przestrzeni cmentarnej. Stwierdził także, że uchwała rady miasta jest nieważna. Ta decyzja może mieć wpływ na funkcjonowanie cmentarzy komunalnych na terenie całego kraju.
* * *
Tutaj pisaliśmy więcej na ten temat: Nielegalne opłaty na cmentarzach - przełomowy wyrok sądu w Olsztynie
* * *
Opłaty za wjazd – kompromis czy problem?
Potem, w grudniu 2024 roku, rada miasta kolejną uchwałą wprowadziła nowy cennik.
Uaktualnione opłaty dostosowano do wyroku sądu, zachowując jedynie płatny wjazd na teren cmentarny. Według Zakładu Cmentarzy Komunalnych, usunięcie tychże opłat, skutkowałoby wykluczeniem osób starszych lub z niepełnosprawnościami z możliwości swobodnego poruszania się po obszarze cmentarza. Inną z opcji, byłoby otwarcie bram dla wszystkich aut.
Dyrektor ZCK, Zbigniew Kot, uważa, iż wzbudziłoby to niezadowolenie społeczne w obydwu przypadkach. Gdyby wjazd na teren cmentarza był zabroniony (czasami od wejścia do konkretnego grobu trzeba pokonać nawet 700 m), byłoby to dyskryminujące dla tych, którzy poruszają się z trudnością. Bezpłatny wjazd wszystkich samochodów, mógłby z kolei powodować niebezpieczne sytuacje związane z dużym ruchem aut w alejkach. Takie skargi wpływają od użytkowników obszaru cmentarnego np. w okolicach Dnia Wszystkich Świętych.
Cmentarze komunalne utrzymują się głównie z pobieranych opłat. Otrzymują dotację w wysokości 215 tys. zł od urzędu miasta, ale to jedynie 3,8% kosztów utrzymania. Kwoty z wjazdu samochodów to ok. 5% budżetu.
Nowe ceny za wjazd będą oscylowały od 10 zł za motocykl do 180 zł w przypadku samochodu ciężarowego do 10 ton.
Miejsce na cmentarzu coraz droższe – nowe opłaty w Olsztynie
Tym samym, nastąpią podwyżki za udostępnienie przez cmentarze komunalne miejsca pochówku. Poniżej kilka przykładów z nowego cennika (brutto):
- Miejsce na grób ziemny dla dziecka do lat 6 - 650 zł (było 625 zł)
- Miejsce na grób ziemny jednopoziomowy, bez prawa rezerwacji dodatkowych miejsc - 1500 zł (było 1250 zł)
- Miejsce na grób ziemny urnowy na jedną urnę (wym. 0,6 m x 0,4 m) - 600 zł (było 550 zł)
W kwestii grobów murowanych, dotychczas obowiązywała jedna kwota – 6 tys. zł za wielopoziomowy bez względu na ich liczbę. Teraz kwota będzie zależeć od liczby pięter.
- Miejsce na grób murowany na dwa piętra w pionie - 8850 zł
- Miejsce na grób murowany na trzy piętra w pionie - 10 600 zł
- Miejsce na grób murowany na cztery piętra w pionie - 12 400 zł.
Cały nowy cennik jest dostępny tutaj.
Jak mówi dyrektor ZCK: - Bez tych podwyżek trudno byłoby nam nie tylko spiąć, ale w ogóle wygenerować jakikolwiek fundusz remontowy - opowiada olsztyńskiej "Gazecie Wyborczej". - Tymczasem w kolejce do naprawy czeka kilka tysięcy metrów kwadratowych mniejszych alejek, jeszcze trochę ogrodzeń, wymiana sieci wodociągowej na cmentarzu Poprzeczna i wiele nierozpoczętych projektów.
Zakład Cmentarzy Komunalnych uzasadnia nowy cennik również podwyżką płac minimalnych (4666 zł brutto od 2025 roku).
Zbigniew Kot nie poddaje polemice decyzji WSA z października 2024 roku, natomiast sugeruje władzom ustawodawczym, aby ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych, została zaktualizowana.
Sejm poprzedniej kadencji zaczął działać w tej sprawie, natomiast w związku z wyborami, prace zostały wstrzymane. Projekt nowej ustawy zakładał m.in. wprowadzenie regulacji w prowadzeniu cmentarzy oraz krematoriów, a także elektroniczny rejestr ewidencji grobów.
Podwyższone stawki z uchwały rady miasta obowiązują od 18 lutego bieżącego roku.
Komentarze (21)
Dodaj swój komentarz