X WAMA Film Festival: Julian, a nie Jerzy, Węgry,...

W tym roku twórcy festiwalu uznali za najważniejszy znak naszych czasów cnotę cierpliwości, potrzebnej wszystkim w obliczu dynamicznych przemian zachodzących na całym świecie w różnych aspektach życia jednostek oraz całych społeczności – poinformował dyrektor artystyczny festiwalu Marcin „Kot” Bastkowski. Ta wielka cnota od wieków praktykowana przez mędrców, staje się wielkim wyzwaniem dla mieszkańców współczesnego świata, stawianych przed nowymi wyzwaniami, nieznanymi wcześniejszym pokoleniom.

Czeka nas wiele filmowych wrażeń, a oprócz projekcji filmów także spotkania z niezwykłymi ludźmi kina. Pierwszym z nich było filmowe tête-à-tête z Jerzym Julianem Hoffmanem. Bogumił Osiński, jeden z twórców festiwalu, spędził z mistrzem wiele godzin w jego przepięknym domu na Mazurach i, jak opowiadał, wystarczyło po prostu włączyć kamerę i pozwolić Hoffmanowi mówić. Okazało się, że to drugie imię, Julian, dotąd przecież właściwie nikomu nie znane, ma dla słynnego reżysera ogromne znaczenie i właśnie teraz 90-letni nestor polskiego kina zaczął zwracać na nie szczególną uwagę. Projekcja dokumentu „Miałem farta” – tak mówi o swoim życiu ten wybitny twórca polskiego kina, była na festiwalu pokazem towarzyszącym, pozakonkursowym. A Jerzy Hoffman, ambasador festiwalu WAMA, który w tym roku nie mógł pojawić się w Olsztynie z ważnych powodów osobistych, obiecał solennie, że za rok na pewno już pojawi się w sali Multikina.

A potem nadszedł czas na tytułową cierpliwość. Przejmujący film fabularny „Prześwietlenie”, o walorach ostrego dokumentu, nakręcony w koprodukcji francusko-szwedzko-belgijsko-rumuńskiej, pokazuje on losy społeczności małej, górskiej miejscowości w rumuńskiej Transylwanii. Ta ziemia od pokoleń należała a to do Węgier, a to do Rumunii i dlatego jej mieszkańcy posługują się biegle obydwoma językami. I chociaż wydawałoby się, że dzięki temu będą bardziej gotowi do otwarcia się na inne kultury, to jednak obawa o miejsca pracy oraz zwyczajny, ludzki strach przed zmianą, nakazują im kategorycznie sprzeciwić się przyjazdowi do nich do pracy ciemnoskórych robotników ze Sri Lanki. To wielka metafora przemian we współczesnej Europie, z jednej strony potrzebującej nowych rąk do pracy a z drugiej niegotowej wcale na bezpieczną dla wszystkich asymilację przybyszów z innych stron świata.

Tytułowe prześwietlenie to jakby screen paru dni życia lokalnej społeczności, obserwowanej na różnych poziomach swojej egzystencji – zarazem jednak wielka metafora życia współczesnych Europejczyków. I wiszące w powietrzu wielkie pytanie: czy zdołamy zmienić narosłe od pokoleń nawyki postrzegania obcego jako zagrożenia dla naszego bytu i nauczymy się pokojowej koegzystencji w świecie, w którym nie ma już barier komunikacyjnych – czy też zaczniemy tych obcych na naszej ziemi eksterminować, co właśnie zaczęli czynić mieszkańcy filmowej osady?

Ten sam temat bezpiecznego dla wszystkich przyjęcia w Europie mieszkańców innych stron świata podjął także pierwszy konkursowy film festiwalu, The Old Oak, autorstwa weterana brytyjskiego kina społecznego Kena Loacha. To wielkie wyzwanie dla społeczeństw bogatego Zachodu. Czy wystarczy nam tutaj tytułowej „cierpliwości”?

Prezentowane obrazy ocenia profesjonalne jury z udziałem gwiazd polskiego kina: znanej aktorki Katarzyny Figury, nagradzanego na całym świecie reżysera Piotra Domalewskiego w roli przewodniczącego Jury Konkursu Filmów Krótkich oraz Tadeusza Króla – reżysera, scenarzysty i producenta. Z kolei specjalną Nagrodę im. Anny Wasilewskiej, zmarłej kilka lat temu wicemarszałek województwa i znakomitej patronki festiwalu, przyzna Jury Warmii i Mazur złożone z artystów i społeczników działających w regionie. A dla młodych adeptów sztuki filmowej przygotowano jeszcze Polsko-Ukraińskie Warsztaty Filmowe im. Krystiana Dulewicza. Oj, będzie się działo.

Gościem pierwszego festiwalowego wieczoru był marszałek naszego województwa, Gustaw Marek Brzezin.