Odrzucenie spadku - jak wygląda procedura? Ile masz na nią czasu?

Odrzucenie spadku — masz tę możliwość

Przyjąć spadek możesz na dwa sposoby. Pierwsze rozwiązanie to przyjęcie spadku wprost. Oznacza to, że przyjmujesz spadek ze wszystkimi możliwymi konsekwencjami sytuacji finansowej pozostawionej przez spadkodawcę. Oprócz majątku możesz także przejąć odpowiedzialność za różnego rodzaju długi. Zdarzają się zaś sytuacje, w których wartość majątku jest niższa niż pozostawione długi. Przy przyjęciu spadku wprost odpowiadasz za nie także własnym majątkiem. Dlatego też znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem jest przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Takie rozwiązanie gwarantuje, że za długi związane ze spadkiem odpowiadasz wyłącznie do wartości samego spadku. Nie ryzykujesz więc własnym majątkiem. Jeśli jednak jesteś przekonany, że długów jest więcej, w związku z czym nawet przyjęcie majątku z dobrodziejstwem inwentarza po prostu jest nieopłacalne, masz prawo do odrzucenia spadku. Warto być może w takiej sytuacji z niego skorzystać. 

Czy opłaca się odrzucić spadek?

Zanim przejdziesz do złożenia oświadczenia o odrzucenia spadku, postaraj się zorientować, jak dokładnie przedstawia się sytuacja majątku. W przypadku odrzucenia spadku nie ma już możliwości zmiany zdania. Decyzję taką warto więc należycie przemyśleć. Oczywiście, jeśli wartość długów znacząco przekracza wartość majątku, a ten nie ma innej wartości (np. sentymentalnej) lub nie rokuje, że w przyszłości przyniesie jednak pewne zyski, decyzja o odrzuceniu spadku jest jak najbardziej racjonalna. Warto jednak najpierw wszystkie te szczegóły wziąć pod uwagę i podejmować decyzję o odrzuceniu spadku z pełną świadomością konsekwencji tej decyzji. 

Jak odrzucić spadek?

Tak samo jak potrzebne jest stwierdzenie nabycia spadku do tego, by nim rozporządzać, tak by potwierdzić, że się go nie przyjmuje, trzeba dopełnić procedur określonych przepisami prawa. Przed odrzuceniem spadku trzeba bowiem dopełnić określonych formalności.

Jeśli już podejmiesz decyzję o odrzuceniu spadku, musisz zgłosić się do właściwego dla miejsca zamieszkania sądu rejonowego. Ewentualnie możesz skorzystać również z usług notariusza. Tylko od ciebie zależy, które rozwiązanie uznasz za wygodniejsze i korzystniejsze finansowo. Decyzja o skorzystaniu z usług notariusza podyktowana będzie najczęściej chęcią możliwie szybkiego załatwienia sprawy i zyskania pewności, że wszystkie dokumenty zostaną prawidłowo wypełnione i przygotowane. Oczywiście bezpośrednie zgłoszenie się do sądu to oszczędność środków finansowych. W sądzie poprosić należy o wniosek do oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po jego wypełnieniu do dokumentacji należy dołączyć odpis aktu zgonu oraz dowód opłaty za złożenie tego typu wniosku. Jeśli zdecydujesz się na pomoc notariusza, zyskujesz pewność, że wszystkie dokumenty będą poprawnie przygotowane i kompletne. W przypadku odrzucenia spadku u notariusza wszystkie formalności możesz załatwić podczas jednej wizyty. 

Najczęściej w praktyce wygląda to tak, że do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku dochodzi w toku postępowania sądowego o stwierdzenie nabycia spadku. Może się także zdarzyć, że tego typu oświadczenie zostanie złożone podczas przygotowywania aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza.

Pamiętaj jednak, aby złożenie wniosku o odrzucenie spadku poprzedziła analiza sytuacji finansowej spadku w oparciu o możliwie kompletne informacje. Skutków tej decyzji nie da nie bowiem odwrócić. 

Ile masz czasu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku?

Jeśli zdecydujesz o odrzuceniu spadku, powinieneś złożyć stosowne oświadczenie. Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami masz na to mieście od chwili otwarcia spadku, co jest równoznaczne z datą śmierci spadkodawcy (najczęstsza sytuacja w przypadku spadku dziedziczonego na podstawie przepisów kodeksu cywilnego) lub też uzyskania wiedzy o powołaniu do spadku. Ta druga sytuacja ma miejsce , gdy mowa jest o spadku testamentowym. A więc masz miesiąc od momentu ogłoszenia testamentu. 

Jeśli okaże się, że powołany do spadku nie miał wiedzy o śmierci spadkodawcy, czas na złożenie wniosku po prostu nie zacznie płynąć. W takiej szczególnej sytuacji termin jest inny. Spadkobierca ma aż sześć miesięcy na podjęcie decyzji o przyjęciu/odrzuceniu spadku od momentu powiadomienia go o tym, że należy do grona spadkobierców. Oczywiście może tutaj dojść do sporu sądowego. W takim przypadku absolutnie konieczne jest wykazanie tych wszystkich okoliczności.

Warto przy okazji zdawać sobie sprawę ze skutków prawnych oświadczenia o odrzuceniu spadku. W takiej sytuacji spadkobierca, który odrzuca spadek, jest wyłączony z dziedziczenia i przeprowadza się procedurę tak, jakby nie dożył otwarcia spadku, a więc spadek przypada osobie, która dziedziczyłaby, gdyby odrzucający w momencie otwarcia spadku rzeczywiście nie żył.